Verantwoordelijkheid

De docent helpt de studenten om na te denken over hun eigen acties, transparant te handelen en persoonlijke verantwoordelijkheid te nemen voor hun werk.

Leerdoelen

De docent helpt de studenten om: 

Verbanden met andere competenties: Daadkracht; Oplettendheid; Actie; Systemen

Onderliggende vaardigheden voor de docent  

Om de bovenstaande leerresultaten te bereiken, moet de docent:

Voorbeeld­activiteiten voor Verantwoordelijkheid

1 Wat zou jij doen?
  • Voorgestelde duur: 30 minuten
  • Gebruikte techniek: rollenspel in kleine groepen
  • Benodigde materialen: PTT met details van scenario
  • Doel van de activiteit: studenten aanmoedigen na te denken over hoe context en achtergrond soms beslissingen die worden genomen en de potentiële impact daarvan kunnen beïnvloeden
  • Ondersteunende componenten: UC8.1b
  • Verbinding met andere competenties: Oplettendheid

Korte omschrijving

Rollenspel scenario:

  • De school ligt op een afgelegen, landelijke locatie, weg van het riool
  • De onlangs benoemde schoolleider heeft de gearchiveerde documenten doorgenomen en is een oud rapport tegengekomen
  • Het rapport is geschreven door een landmeter die vier jaar geleden was gekomen om het land te controleren in verband met een uitbreiding van een nabijgelegen parkeergarage
  • Het rapport identificeerde dat de septic tank van de school lekte en ruw afvalwater het land in de buurt van het schoolveld binnendrong
  • Het verklaarde dat de tank moest worden uitgegraven, het land eromheen moest worden ontsmet en dat een vervangende waterzuiveringsinstallatie moet worden geïnstalleerd voor een bedrag van ongeveer 200.000 euro.
  • Het is duidelijk dat het werk niet is gedaan en de parkeergarage in een andere richting is uitgebouwd
  • Tijdens een wandeling constateerde dee schoolleiderdat er geen tekenen zijn van lekkend afvalwater
  • De school heeft heel weinig geld en de banen van het personeel staan op het spel
  • De schoolleider heeft een vergadering van het Senior Management Team belegd om te bespreken wat er (eventueel) aan de kapotte septic tank moet worden gedaan.

Bereid het scenario voor waaruit verschillende uitkomsten mogelijk zijn afhankelijk van positie, waarden etc.

Kleine groepen.
Wijs rollen toe bijvoorbeeld: nieuwe schoolleider, oud plaatsvervangend schoolleider, nieuwe aardrijkskundeleraar, oude beursontvanger, hoofd religieus onderwijs
Houd een bijeenkomst waar het scenario en het resulterende dilemma worden besproken

Plenair
Deel en bespreek de resultaten

Kleine groepen
Bespreek de gevolgen van de verschillende gepresenteerde uitkomsten

Plenair
Deel en bespreek de gevolgen

Kleine groepen
Overweeg verschillende opties en mogelijke gevolgen en beslis of u nu de uitkomst van uw groep wilt wijzigen.

2 Achteraf gezien
  • Voorgestelde duur: 10 minuten
  • Gebruikte techniek: individuele reflectie
  • Benodigde materialen: geen
  • Doel van activiteit: studenten aanmoedigen om na te denken over hun leven en de gevolgen van bepaalde acties die ze hebben ondernomen
  • Ondersteunende componenten: UC8.1b; UC8.2
  • Verbinding met andere competenties: Daadkracht

Korte omschrijving

Studenten denken individueel na over hun leven en eventuele gedenkwaardige dilemma's die ze hadden en of ze wel of niet goed doordachte beslissingen namen.
Wie dat wil, deelt sommige overdenkingen met de hele groep.

3 Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid
  • Voorgestelde duur: 20 minuten
  • Gebruikte techniek: hoorcollege
  • Benodigde materialen: dia's
  • Doel van de activiteit: bewustmaking van de noodzaak van transparantie, verantwoordelijkheid, verantwoordelijkheid en reflectieve praktijk
  • Ondersteunende componenten: UC8.2; UC8.3
  • Verbinding met andere competenties: Actie; Daadkracht

Korte omschrijving

Geef een korte lezing met discussies over de noodzaak voor:

  • Transparantie
  • Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid
  • Reflectieve praktijk
  • Actie onderzoek
  • Levenslang leren
  • Doelen stellen
4 Onderzoek voorraadmanagement in the klas
  • Voorgestelde duur: 20 minuten
  • Gebruikte techniek: discussie over managementtechnieken (voor verwarming, papierbeheer, voedselbeheer, afvalbeheer in de klas).
  • Benodigde materialen: verwarmingsregelaars, papierbakken
  • Doel van activiteit: realiseer eigen verantwoordelijkheid en verander eventueel gedrag door dit samen te doen.
  • Ondersteunende componenten: UC8.1a; UC8.1b; UC8.2; UC8.3
  • Verbinding met andere competenties: Kritisch denken; Daadkracht; Systemen

Korte omschrijving

De docent en studenten beheren zorgvuldig het binnenklimaat, voedsel, afval, materialen. Dit wordt zichtbaar in:

  • verwarmen en koelen alleen wanneer dat nodig is
  • constante goede ventilatie (altijd frisse lucht en juiste luchtvochtigheid)
  • geen verspilling van materialen en energie door volgens dit principe te werken
  • bewuste materiaalkeuze, bijvoorbeeld led-verlichting, fairtradeproducten, gezonde voeding, gerecyclede materialen
  • de afvalproductie verminderen, recyclen wat mogelijk is om te recyclen

Om het in een activiteit te plaatsen, onderzoeken de studenten de mogelijkheden om het bovenstaande te bereiken.

5 Het I-rapport
  • Voorgestelde duur: 60 minuten
  • Gebruikte techniek: rapport schrijven
  • Benodigde materialen: papier en pen of computer
  • Doel van activiteit: gedrag veranderen door dit rapport te schrijven.
  • Ondersteunende componenten: UC8.1a; UC8.1b; UC8.2; UC8.3
  • Verbinding met andere competenties: Kritisch denken; Daadkracht; Systemen 

Korte omschrijving

De studenten schrijven in 60 minuten een I-rapport.
Onderwerp: hoe accepteer ik persoonlijke verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid jegens anderen en hoe handel ik transparant door op gepaste wijze aan anderen te rapporteren.

Taak 1:

  • Beschrijf het dagelijkse leven vanuit dit perspectief
  • Geef zoveel mogelijk voorbeelden

Taak 2:

  • Iedere student vraagt twee medestudenten om te reflecteren op hun rapport en hun gedachten er aan toe te voegen.

Taak 3:

  • Studenten reflecteren op hun rapport: ze beschrijven wat ze kunnen veranderen om (nog) meer verantwoordelijk en aansprakelijk te worden.

Voorbeeld­activiteiten voor Verantwoordelijkheid Doelstellingen voor Duurzame Ontwikkeling

Verantwoordelijkheid SDG1 Geen armoede

De student draagt bij aan het beëindigen van armoede door transparant te handelen en persoonlijke verantwoordelijkheid te accepteren.

Verantwoordelijkheid SDG2 Geen honger

De student draagt bij aan het beëindigen van honger door transparant te handelen en persoonlijke verantwoordelijkheid te accepteren.

Verantwoordelijkheid SDG3 Goede gezondheid en welzijn

De student is zich bewust van persoonlijke verantwoordelijkheid en aanvaardt persoonlijke inzet en verantwoordelijkheid om de gezondheid en het welzijn voor onszelf, gezinnen en anderen te bevorderen. De student evalueert en denkt na over de mogelijke gevolgen die onze beslissingen en acties hebben voor onze gezondheid en ons welzijn en mogelijk ook voor anderen.

Verantwoordelijkheid SDG4 Kwaliteitsonderwijs

De student erkent het belang van onze eigen vaardigheden voor het verbeteren van het leven, met name voor werkgelegenheid en ondernemerschap.

Verantwoordelijkheid SDG5 Gendergelijkheid

De student erkent een reeks rechten, rollen en verantwoordelijkheden met betrekking tot genderkwesties, overweegt mogelijkheden voor verandering en onderneemt actie op een responsieve en transparante manier om verandering tot stand te brengen, terwijl hij kritisch reflecteert op genomen beslissingen en genomen acties.

Verantwoordelijkheid SDG6 Schoon water en sanitaire voorzieningen

De student denkt na over de eigen relatie met water, eigen handelingen en gebruik de gevolgen hiervan voor anderen en voor de voorziening.

Verantwoordelijkheid SDG7 Betaalbare en schone energie

De student onderzoekt zijn eigen energieverbruik en de mogelijke gevolgen hiervan.

Verantwoordelijkheid SDG8 Fatsoenlijk werk en economische groei

De student is transparant over zijn eigen acties, zowel als werknemer / professional als voor consument van producten en diensten.

Verantwoordelijkheid SDG9 Industrie, innovatie en infrastructuur

De student handelt transparant en aanvaardt persoonlijke verantwoordelijkheid terwijl hij werkt aan een veerkrachtige infrastructuur en inclusieve en duurzame industrialisatie en innovatie.

Verantwoordelijkheid SDG10 Verminderde ongelijkheden

De student handelt transparant en aanvaardt persoonlijke verantwoordelijkheid om ongelijkheid te helpen verminderen

Verantwoordelijkheid SDG11 Duurzame steden en gemeenschappen

De student Identificeert, evalueert en neemt de verantwoordelijkheid voor de potentiële ecologische en sociale impact en gevolgen van eigen levensstijl.

Verantwoordelijkheid SDG12 Verantwoorde consumptie en productie

De student erkent het belang van het nemen van verantwoordelijkheid voor de milieu- en sociale effecten van eigen gedrag als producent of consument.

Verantwoordelijkheid SDG13 Klimaatactie

De student is zich bewust van persoonlijke en collectieve verantwoordelijkheid bij fenomenen van klimaatverandering, inclusief sociale als migraties en verkent manieren om de individuele en sociale bijdrage daaraan te verminderen. De student overweegt mogelijkheden voor verandering en onderneem actie op een responsieve en transparante manier om verandering tot stand te brengen, terwijl hij kritisch reflecteert op eigen beslissingen en acties.

Verantwoordelijkheid SDG14 Leven onder water

De student is zich bewust van persoonlijke en collectieve verantwoordelijkheid ten aanzien van het zeeleven en verkent manieren om individuele en collectieve impact op het leven onder water te verminderen.

Verantwoordelijkheid SDG15 Leven op land

De student accepteert persoonlijke verantwoordelijkheid voor het behoud van het leven op het land op aarde.

Verantwoordelijkheid SDG16 Vrede, gerechtheid en sterke instellingen

De student ontdekt hoe onze acties, individueel en collectief, al dan niet bijdragen aan een sociaal rechtvaardige samenleving.

Nuttige informatie voor Verantwoordelijkheid

  • Aubrey K & Riley A 2016 Understanding & Using Educational theories. London: Sage. (see chapter 12 – David Kolb: Experiential Learning Theory;)
  • Dewey J (1916) Democracy and Education. Project Gutenberg - EBook
  • Galenkamp, H (2014) Wanneer doen we het goed voor elkaar?
  • Jutten, J (2007) Natuurlijk leren: systeemdenken in een lerende school, Tweede, geheel herziene druk Natuurlijk Leren, Echt
  • Mcniff J & Whitehead J 2011 All you need to know about Action Research. London: Sage